به گزارش مرکز خبر حوزه، رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع) در نشست علمی با بیان این که تحقیق در متون اسلامی، روشن می سازد که واژه «الرضا»، هنگام اختلاف مسلمانان در معنای «من اجتمعت علیه الامة» به کار می رفته است، تصریح کرد: مسلمانان برای حل مشکل یا رفع اختلاف خود، نزد فردی منتخب و برگزیده می رفتند و گروه تصمیم گیرنده جامعه یا همان خبرگان ، نظر او را می پذیرفتند.
حجت‌الاسلام محمد الله‌اکبری در تبیین سند این حدیث و بررسی آن گفت: کارشناسان دانش رجال، مانند مرحوم آیت‌الله العظمی خویی و تفرشی، طریق روایت صدوق را از امام جواد(صحیح) شمرده اند.
رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: آیت‌الله العظمی خویی در این باره می گویند که طریق روایی صدوق به امام جواد(ع) دو تا است و طریق دوم، یعنی روایت صدوق از پدرش و محمدبن علی ماجیلویه از علی بن ابراهیم از پدرش از احمدبن محمد بن ابی نصر بزنطی، مانند طریق شیخ طوسی به آن حضرت صحیح است و البته صدوق در(مشیخه) من لایحضره الفقیه از این طریق یاد نمی کند.
وی بیان داشت: اصحاب رجال، بزنطی را ثقه، جلیل القدر و عظیم المنزله، نزد امام جواد و امام رضا (ع) می‌خوانند و مرحوم کَشی او را از اصحاب اجماع «تصحیح ما یصح من هولاء» می شمارد.
حجت‌الاسلام الله اکبری گفت: اما وی واقفی مذهب بوده، سپس شیعه دوازده امامی شده و روایت های دلالت کننده بر وثاقت، جلالت و مدح وی را خود او نقل کرده است.
وی اضافه کرد: بنابراین، این روایت‌ها «تعریف از خود» شمرده می شوند و شاهد بر وثاقت او جز خودش وجود ندارد و همچنین این روایت خبرواحد به شمار می رود، لذا مطلبی که به امام معصوم(ع) نسبت می دهد، درباره اش باید تامل کرد.
این پژوهشگر ادامه داد: برخی از اصحاب رجال، سلیمان بن حفص مروزی، نخستین راوی این روایت را ثقه دانسته‌اند، اما این نام میان او، سلیمان مروزی وسلیمان بن جعفر مروزی مشترک است.
وی تصریح کرد: آیت‌الله خویی نام های نخست و سوم را از آن یک نفر می داند و با این فرض، سلیمان مروزی، متکلم چیره دست خراسان بوده که مامون از او خواسته است با امام رضا(ع) مناظره کند و بکوشد تا دست کم در یک مسئله بر امام غلبه کند و هیچ مورخ و محدثی استبصار او را نقل نکرده است.
حجت‌الاسلام الله اکبری اضافه کرد: اما با فرض مشترک نبودن این دو و توثیق سلیمان بن حفص مروزی و بادست کشیدن از روایت های دیگر راویان، «سهل بن زیاد آدمی» نیز چنین روایتی نقل کرده است اما متخصصان علم رجال، مانند شیخ طوسی، نجاشی و ابن غضائری او را ضعیف، فاسد الروایه و فاسد المذهب دانسته اند.
وی با بیان این که احمد بن محمدبن عیسی به «غلو» او شهادت داده و او را به این جرم از قم بیرون کرده و فضل بن شاذان او را احمق خوانده است، خاطرنشان کرد: مرحوم خویی پس از نقل گفته های دیگران در توثیق و تضعیف وی، بررسی آنها و رد دلایل وثاقت او، سرانجام با عبارت«انه ضعیف جزماً او انه لم تثبت و ثاقته» وی را ضعیف می‌شمارد.
رییس پژوهشکده تاریخ و سیره افزود: البته شیخ علی نمازی، مولف مستدرکات علم رجال الحدیث، به نقل این گفته ها و دلیل ها می پردازد و ضعف او را مضر نمی داند.
بر اساس گزارش دفتر تبلیغات وی در پایان خاطرنشان کرد: بی‌گمان، کسانی مانند شیخ علی نمازی که او را ثقه دانسته اند، از شیخ طوسی پیروی کرده اند اما مرحوم خویی توثیق شیخ را در کتاب رجالش، سهو قلم او یا افزودن رونویسان بر سخن وی گمان زده و برای اثبات این ادعا به تاکید شیخ بر ضعف این راوی با عبارت«وهو ضعیف جداً» در کتاب استبصار استناد کرده است.
